Steeds meer reizigers onderkennen het belang van duurzaam toerisme, voor zichzelf én het nageslacht. We moeten er nu voor zorgen dat we straks nog gezond en wel op vakantie kunnen. De meest duurzame manier van vakantie vieren, is thuis in eigen land.

Fietsen in eigen land.

Vakantiegangers hebben het meestal goed voor met de natuur. Ook de reiziger die niet speciaal op de natuur afkomt, geniet van het wonderschone decor. Een badgast zwemt bijvoorbeeld graag in schoon zeewater. Probleem is vaak dat de toerist niet goed beseft wat zijn eigen verantwoordelijkheid is. Duurzaam toerisme is erop gericht dat iedereen zijn steentje bijdraagt aan een schoon milieu, met respect voor de lokale bevolking.

Met een vakantie in eigen land is de eerste stap gezet. De vervuilende reis kan vele kilometers worden ingekort of zelfs tot nul worden teruggebracht. In Nederland zijn goede treinverbindingen en het wegennet voor fietsers is uitstekend. Diverse uitgeverijen publiceren gidsen over fietsvakanties in Nederland en ook reisorganisaties richten zich op deze markt. Wat betreft de kennis van zeden en gewoonten zit het meestal ook wel goed. Een toerist in eigen land zal minder snel ontwrichtend zijn voor de omgeving.

‘Het is zelfs zo dat thuisblijven gemiddeld voor meer emissies zorgt dan in eigen land op vakantie gaan,’ stelt Eke Eijgelaar van de NHTV hoger onderwijs Breda. Hij doet onderzoek naar duurzaam toerisme. Samen met Paul Peeters heeft hij verschillende soorten vakanties op een rijtje gezet en gekeken hoe milieubelastend deze zijn. Vrijwel alle vakantie-typen in Nederland zorgen voor een lage milieubelasting. ‘Mensen gaan namelijk veel fietsen en kamperen en gebruiken minder elektronische apparaten.’

Fietsen en lopen zijn verreweg de meest schone vormen van vervoer. Niet zo verrassend is het dat de auto beter voor de huisdeur kan blijven staan. Een bewuste vakantieganger neemt voor de langere afstanden de trein. Kamperen is de meest duurzame manier van overnachten. Bij hotels kunnen er grote verschillen bestaan. ‘We doen een onderzoek waaruit blijkt dat middelgrote hotels met gemiddeld drie sterren minder milieubelastend zijn dan kleine hotels en hotels met vier of vijf sterren. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat de faciliteiten bij middelgrote hotels goed afgestemd zijn op het aantal kamers. Maar we zijn nog met het onderzoek bezig.’

Jaap Raap van ECEAT, de organisatie die de Groene Vakantiegids uitgeeft, wijst ook op afstand als belangrijke factor bij duurzaamheid. ‘Kamperen is het minst belastend, maar je kunt beter in een biohotel in de Ardennen gaan zitten dan met de auto naar een duurzame camping in Hongarije rijden.’ Volgens Raap spelen er zoveel factoren mee, dat het moeilijk aan te geven is hoe duurzaam een bestemming precies is. Daar komt nog eens bij dat er talloze duurzame keurmerken op de toeristische markt werkzaam zijn. ‘Wij zoeken daarom ook samenwerking met andere keurmerken en organisaties.’

Duurzaam moet ook leuk zijn. ‘Primair gaat het erom dat je een fijne vakantie hebt’, stelt Raap. ‘De perfecte camping is milieuvriendelijk, biedt diverse activiteiten aan en in de omgeving is veel te doen.’ De aantrekkelijkheid van een duurzame vakantie zit grotendeels in de natuurlijke eenvoud en het gevoel van oorspronkelijkheid. De boerderijcamping waar je mag meewerken met de boer doet het altijd goed bij kinderen en volwassenen. Bosrijke omgevingen met veel fiets en wandelmogelijkheden zijn erg in trek en een bio-ijsje van melk van de koe uit de schuur waarboven je geslapen hebt, smaakt naar meer. Net als de biologische wijn, waarvan je net de druiven voor het volgende jaargang hebt geplukt.

De activiteiten kunnen variëren van puur vermaak tot educatieve projecten over duurzaamheid. Een zwembad mag best, maar dan wel graag gezuiverd met zout of een helofytenfilter. Toeristen moeten soms wel even wennen aan een duurzame bedrijfsvoering. Een composttoilet bijvoorbeeld roept al snel de associatie op met een vies hurktoilet in het buitenland. ‘Maar in Nederland zijn deze toiletten schoon en reukloos. Je ziet eerst de onwennigheid, maar uiteindelijk gaan de meesten overstag.’

(Gepubliceerd in Sp!ts)